Sở hữu trí tuệ (SHTT) là một trong những giá trị cốt lõi của doanh nghiệp, Các giá trị của doanh nghiệp tạo ra từ các tài sản trí tuệ như sáng chế, bị mật kinh doanh, bản quyền ngày càng được định giá cao. Đây đang là công cụ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của mỗi doanh nghiệp. Tuy nhiên, ở Việt Nam việc khai thác và định giá tài sản SHTT chưa tưng xứng với tầm quan trọng của nó.
Đối với ngành may, cụ thể là Tập doàn Dệt may Việt Nam với 49 đơn vị thành viên nhưng chỉ có 30 doanh nghiệp đăng kí nhãn hiệu. Nói về kiểu dáng và sáng chế trong lĩnh vực dệt may thì chưa có đăng kí nào được xác nhận. Các đăng kí của tập toàn cũng chủ yếu là lo gô đơn vị, sản phẩm may mặc và chỉ chủ yếu là đăng kí nhãn hiệu tại thị trường trong nước mà chưa quan tâm đến thị trường quốc tế. Nhãn hiệu vải và sợi vài chưa hề có nhãn hiệu nào được đăng kí.
SHTT có vai trò đặc biệt quan trọng trong bối cảnh kinh tế đang hội nhập và Việt Nam đã gia nhập các hiệp định thương mại quốc tế. Việc quản lý tốt chiến lược SHTT sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và nâng cao khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp trong ngành dệt may. Xuất phát từ việc đăng kí bảo hộ quyền SHTT sẽ giảm rủi ro hàng giả, hàng nhái từ đó có thể cạnh tranh được với những doanh nghiệp đầu tư bài bản trong bảo vệ tài sản vô hình của mình đây cũng là xu thế tất yêu của phát triển thương hiệu.
Theo ông Hoàng Vệ Dũng – Phó Tổng giám đốc Vinatex – nhận định, để ngành Dệt may Việt Nam cạnh tranh được trong bối cảnh hội nhập thế giới ngày càng sâu rộng, doanh nghiệp dệt may phải dần chuyển từ gia công sang mua đứt bán đoạn, đặc biệt phải chú trọng xây dựng thương hiệu đứng vững ở thị trường trong nước, từ đó vươn ra xuất khẩu bằng chính sản phẩm mang thương hiệu của mình. Ông Dũng khuyến cáo, doanh nghiệp cần nhìn nhận đúng tầm quan trọng về thương hiệu và quyền SHTT, bởi đây chính là công cụ hữu dụng để bảo vệ doanh nghiệp trong thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt hiện nay.
Là một trong những đơn vị tiên phong trong việc sử dụng công cụ SHTT để nâng cao năng lực cạnh tranh, ông Thân Đức Việt – Phó Tổng giám đốc Tổng công ty May 10 – cho rằng, để DN có thể tăng cường sử dụng công cụ SHTT nâng cao năng lực cạnh tranh, Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong việc bảo hộ thương hiệu ở nước ngoài; đồng thời, cần tăng cường kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp sản xuất và kinh doanh hàng giả, hàng nhái để bảo vệ quyền SHTT cho các doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Để hỗ trợ các doanh nghiệp áp dụng công cụ SHTT, các cơ quan đăng kí cần rút ngắn thời gian chờ đang kí nhãn hiệu bởi các sản phẩm dệt may có vòng đời ngắn. Đồng thời, Nhà nước ngoài việc ban hành những cơ chế hỗ trợ cho doanh nghiêp nhằm thương mại hóa loại tài sản này như định giá, do đó SHTT chưa có cơ sở để trở thành ngành kinh tế thông dụng tạo giá trị cao cho doanh nghiệp, cần có những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, có chế tài mạnh xử lý nghiêm các cơ sở sản xuất tiêu thụ hàng giả, hàng nhái.
Văn phòng NSCL (tổng hợp)
