Thay đổi hành vi
Rất khó để thay đổi hành vi. Khi mọi người được đào tạo theo những hướng nhất định, họ sẽ phải nỗ lực rất nhiều để làm những điều khác biệt. Tuy nhiên, mọi người sẵn sàng thay đổi nhưng họ không muốn bị ép buộc. Một quá trình thay đổi đòi hỏi sự kiên nhẫn, kiến thức về hành vi và sự linh hoạt từ cả người muốn thay đổi và môi trường xung quanh. Mô hình Thay đổi Hành vi có thể giúp bạn hiểu quá trình này.
Các giai đoạn của Mô hình Thay đổi Hành vi
Trong Mô hình Thay đổi Hành vi, Marcel Balm mô tả quá trình mọi người trải qua khi thay đổi.
Khi ai đó không sẵn sàng để thay đổi, họ không có khả năng thay đổi hoặc điều chỉnh hành vi của mình. Việc tiếp nhận những ý tưởng và thông tin mới là bước đầu tiên trong quy trình thay đổi.
Mọi người phải hiểu hành vi mới có ý nghĩa gì. Khi họ có thể mô tả bằng lời về hành vi mong muốn và lợi ích là gì thì mới có thể thay đổi.
Thay đổi hành vi chỉ trở thành hiện thực khi ai đó thực sự muốn thay đổi. Những lợi thế của hành vi mới sẽ lớn hơn những bất lợi.
Bạn cần có khả năng xử lý những thay đổi. Để không quay trở lại thói quen cũ, chúng ta cần biết cách duy trì hành vi mới.
Ở giai đoạn này của Mô hình Thay đổi Hành vi, sự thay đổi có thể được đưa vào thực tế. Tuy nhiên, những khó khăn không lường trước được sẽ xuất hiện và cần được khắc phục.
Hành vi mới sẽ phải trở thành bản năng thứ hai và được đan xen trong lối sống. Mọi người chỉ có thể kiên trì hành vi mới khi họ nhận được sự hỗ trợ tích cực từ môi trường xung quanh.
Kiên trì
Hành vi có thể được thay đổi nhưng câu hỏi đặt ra là liệu mọi người có thực sự muốn thay đổi hay không. Tuy nhiên, mong muốn không phải là chìa khóa duy nhất để thay đổi hành vi. Ở mỗi giai đoạn mọi người sẽ phải nhận thức được trách nhiệm của mình để có thể kiểm soát quá trình thay đổi. Điều này đòi hỏi sự kiên nhẫn.
Thực hành
Tất cả dường như rất dễ thay đổi trên lý thuyết, nhưng trong thực tế Mô hình Thay đổi Hành vi thường rất khó để loại bỏ những thói quen nhất định. Hành vi là một phản ứng có ý nghĩa đối với một tình huống xác định. Những phản ứng này có thể là bản năng hoặc có ý thức (được kiểm soát). Ví dụ như ai đó rụt tay lại khi chạm vào chảo nóng. Hành vi bản năng khó thay đổi hơn nhiều so với hành vi có ý thức.
Thứ tự của các giai đoạn
Theo Balm “sự tiếp nhận” là điều kiện tiên quyết cho “hiểu”, “muốn” và “có khả năng”. Ba khái niệm này nảy sinh đồng thời và là những điều kiện tiên quyết để “thực hiện” và “kiên trì”. Đặc biệt khái niệm “kiên trì” sẽ đảm bảo rằng hành vi mới trở thành bản năng.