“Kinh tế LEGO” – sự đột phá về TFP và nền kinh tế Đan Mạch

Tập đoàn LEGO được thành lập vào năm 1932 tại Đan Mạch. Nó đã trải qua một quá trình phát triển rất dài – gần một thế kỷ – từ một xưởng mộc bé nhỏ trở thành một doanh nghiệp hiện đại quy mô toàn cầu, nay là một trong những nhà sản xuất đồ chơi lớn nhất trên thế giới. Không chỉ vậy, LEGO còn là một công ty cực kỳ đổi mới và sáng tạo, họ không ngừng tạo ra những sản phẩm mới tuyệt vời. Nói theo thuật ngữ kinh tế vĩ mô, chúng ta có thể coi điều này là một sự gia tăng đột phá của Năng suất các yếu tố tổng hợp (TFP). Bởi LEGO có một vai trò rất lớn trong thị trường sản xuất đồ chơi trên thế giới, và bởi vì đây là một loại thị trường cạnh tranh không hoàn hảo, nên LEGO có tầm ảnh hưởng và quyền lực lớn về mặt giá cả đối với thị trường đồ chơi toàn cầu. Vì vậy, LEGO có thể đặt mức giá cao hơn cho những sản phẩm nổi tiếng của họ so với những công ty khác. Điều này hiển nhiên là lý do tại sao thành công của LEGO lại có tác dụng hỗ trợ tỷ giá thương mại của Đan Mạch. Trong cơ cấu AS/AD, chúng ta có thể coi đây là một cú đột phá về Tổng Cung (AS) theo chiều dương, nó dịch chuyển đường Tổng Cung dài hạn (LRAS) sang phía bên phải. Sơ đồ dưới đây sẽ minh họa cho điều này: Ở đây, chúng ta chỉ đang xem xét cơ cấu AS/AD về khía cạnh lạm phát và tăng trưởng GDP thực tế thay vì khía cạnh mức giá và cấp độ GDP. Sự đột phá về Tổng Cung theo chiều dương đã làm giảm giá trị lạm phát của Đan Mạch (từ p xuống p’) và tăng giá trị tăng trưởng GDP thực tế (từ y lên y’). Tất nhiên, chúng ta không được nhầm lẫn điều này với giá bán của LEGO (hay giá xuất khẩu của Đan Mạch). Sự phát triển tích cực của chỉ số TFP đã có tác dụng nâng mức giá bán của LEGO (và giá xuất khẩu của Đan Mạch) lên theo chiều hướng tương quan với mức giá bán nội địa của Đan Mạch. Nếu nói về bản chất, khi TFP tăng cao có nghĩa là Đan Mạch đang trở nên giàu có hơn, nền kinh tế đang tăng trưởng hơn. Tuy nhiên, đây không phải là tác dụng duy nhất mà TFP mang lại cho chúng ta. Khi TFP tăng lên, nó sẽ cải thiện năng lực cạnh tranh của Đan Mạch, nhờ đó cải tiến cán cân thương mại và cán cân vãng lai của quốc gia này. Điều này sẽ giúp tăng cường sức mạnh cho đồng tiền Đan Mạch. Quá trình “chống lại” nới lỏng tiền tệ sẽ dịch chuyển đường AD về phía bên phải, làm tăng giá trị lạm phát (đi từ p trở lại p ‘) – bù lại sự giảm của áp lực lên lạm phát. Quá trình này về cơ bản sẽ vẫn tiếp diễn cho đến khi “hiệu ứng cạnh tranh” của sự đột phá TFP bị làm suy yếu bởi sự gia tăng lạm phát do nới lỏng tiền tệ gây ra. Chúng ta có thể thấy, sự đột phá tích cực của Năng suất các yếu tố tổng hợp của LEGO có một mối liên hệ chặt chẽ với sự phát triển của tình hình tài chính Đan Mạch. Sự thành công mang tầm cỡ quốc tế của một số ít các công ty Đan Mạch như Novo Nordisk và LEGO trong vòng 10-15 năm qua đóng một vai trò lớn đối với hiệu suất tổng thể của nền kinh tế Đan Mạch.

Văn phòng NSCL biên dịch

Nguồn: marketmonetarist.com