Hiện trạng áp dụng hệ thống quản lý và công cụ năng suất chất lượng và mô hình năng suất chất lượng trong các doanh nghiệp sản xuất Thép tại Việt Nam

Ngành sản xuất Thép và nhu cầu về Hệ thống quản lý năng suất chất lượng

Ngành thép là ngành công nghiệp nặng then chốt trong nền kinh tế quốc dân, là đầu vào cho rất nhiều các ngành công nghiệp khác. Công tác quản lý năng suất, chất lượng sản phẩm tại các DN thép thông qua các hệ thống quản lý, tiêu chuẩn… được quan tâm, đầu tư đã mang lại hiệu quả cao hơn so với những phương pháp quản lý trước đây. Nhưng so với các nước và khu vực, năng suất lao động tại các DN áp dụng vẫn còn thấp hơn mặt bằng chung. Cụ thể: Chỉ bằng 1/3 so với DN tại Hồng Kông (Trung Quốc), bằng 1/4 so với Trung Quốc và bằng 1/8 so với Hàn Quốc… Điều này ảnh hưởng rất nhiều đến giá thành và làm giảm tính cạnh tranh của sản phẩm.

Do vậy, doanh nghiệp Thép cần chú trọng tăng cường áp dụng hệ thống quản lý chất lượng mới, hiện đại… Ngoài ra, các tiêu chuẩn chất lượng phải đi đôi với các chương trình quản lý và chứng nhận chất lượng, nhằm củng cố hình ảnh quốc tế và danh tiếng của các nhà sản xuất Thép Việt Nam.

Để thúc đẩy hoạt động năng suất chất lượng tại Việt Nam nói; Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế chính sách để hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện các chương trình dự án năng suất chất lượng. Ở cấp quốc gia, chính phủ đã ban hành quyết định số 712/QĐ-TTg ngày 21 tháng 5 năm 2010 về việc phê duyệt “chương trình quốc gia Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa của doanh nghiệp Việt Nam đến năm 2020”. Trong đó có việc hỗ trợ doanh nghiệp (bao gồm doanh nghiệp Thép) thực hiện một trong 3 loại hình:

• Áp dụng các hệ thống quản lý năng suất chất lượng;
• Áp dụng các công cụ năng suất chất lượng;
• Áp dụng các mô hình năng suất chất lượng.

Các hệ thống quản lý đang được áp dụng tại các doanh nghiệp Thép

Kết quả khảo sát các doanh nghiệp Thép năm 2015 cho thấy các doanh nghiệp Thép thường áp dụng ISO 9001 và kết hợp các hệ thống khác như Hệ thống quản lý Môi trường (ISO 14001), tiêu chuẩn về hệ thống quản lý chất lượng áp dụng chuyên biệt cho phòng thử nghiệm và hiệu chuẩn (ISO 17025), Tiêu chuẩn về Hệ thống quản lý An toàn sức khỏe nghề nghiệp (OHSAS 18001). Các hệ thống khác ít được sử dụng trong công ty Thép.

Hiện trạng áp dụng ISO 9001 trong các doanh nghiệp ngành Thép

Theo kết quả khảo sát 78 doanh nghiệp ngành Thép, có 54 doanh nghiệp Thép đã áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001. Đây là Hệ thống quản lý phổ biến nhất thường được các công ty Thép áp dụng. 28% các công ty thép có chứng chỉ ISO 9001 là các công ty chỉ bán hàng trong nước.

Trong các công ty Thép có áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng, không chỉ có các công ty Thép xuất khẩu mà có cả các công ty Thép chỉ sản xuất bán hàng trong nước. Điều này thể hiện sự quan tâm của các công ty đối với chất lượng sản phẩm trong nước.

Tỷ lệ các công ty tư nhân áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001 cao gấp 2 lần các công ty Nhà nước áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001. Cũng theo khảo sát này, các doanh nghiệp Thép có chứng chỉ ISO 9001 phần lớn là là doanh nghiệp quy mô vừa hoặc lớn (theo quy mô lao động và quy mô vốn đầu tư).