Giải thưởng Deming được trao cho các tổ chức có ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến sự phát triển đối với quản lý/kiểm soát chất lượng ở Nhật Bản.
Các tổ chức này đã tìm ra các phương pháp tiếp cận mới để quản lý chất lượng, đáp ứng yêu cầu của môi trường kinh doanh của họ và chinh phục được Giải thưởng Deming. Các tổ chức này đã phát triển các phương pháp quản lý chất lượng hiệu quả, thiết lập các cấu trúc để thực hiện và đưa các phương pháp đó vào thực tiễn.
Thông thường, những người đã nhận giải thưởng chia sẻ cảm giác rằng họ đã thu được kinh nghiệm quý báu và nguyên tắc quản lý giúp đạt được thành công trong kinh doanh thông qua cải tiến chất lượng một cách hiệu quả. Thông qua việc chứng kiến sự thành công của các tổ chức này, nhiều tổ chức khác đã được truyền cảm hứng để bắt đầu nhiệm vụ quản lý chất lượng của riêng họ. Học hỏi từ những người đi trước, những người mới được thuyết phục rằng quản lý chất lượng là chìa khóa quan trọng cho thành công trong kinh doanh và việc chinh phục Giải thưởng Deming có thể là một cơ hội tuyệt vời để học các phương pháp quản lý chất lượng hữu ích. Do đó, quản lý chất lượng đã lan rộng đến nhiều tổ chức, các phương pháp của nó đã phát triển qua nhiều năm và chúng góp phần vào sự tiến bộ của các hoạt động cải tiến trong các tổ chức này.
Mặc dù một số người chỉ trích rằng các tiêu chí đánh giá cho Giải thưởng Deming vẫn chưa rõ ràng nhưng cơ chế của nó khuyến khích sự tự phát triển của mỗi tổ chức xuất phát từ quá trình tham gia Giải thưởng. Tuy nhiên, quan điểm cơ bản của Ủy ban về các tiêu chí đánh giá vẫn không thay đổi. Cụ thể, các tiêu chí phải phản ánh hoàn cảnh của từng tổ chức nộp đơn.
Việc tham gia thi giải thưởng Deming Prize không yêu cầu người nộp đơn phải tuân thủ một mô hình được cung cấp bởi Ủy ban giải thưởng Deming. Thay vào đó, các ứng viên được sẽ phải hiểu tình hình hiện tại của họ, thiết lập các chủ đề và mục tiêu của riêng mình và cải thiện và tự biến đổi toàn bộ tổ chức. Đối tượng được đánh giá không chỉ các kết quả đạt được và các quy trình được sử dụng, mà còn là hiệu quả mong đợi trong tương lai. Các giám khảo đánh giá liệu các chủ đề được thiết lập bởi các ứng viên có tương xứng với tình trạng của họ hay không; hoạt động của họ có phù hợp với hoàn cảnh của họ hay không và liệu các hoạt động đó có đạt được mục tiêu cao hơn trong tương lai hay không.
Ủy ban giải thưởng Deming xem quá trình đánh giá như là một cơ hội cho “phát triển”, chứ không phải là “kiểm tra”. Trong khi thực tế, các ứng viên vẫn nhận được sự kiểm tra của bên thứ ba, cách tiếp cận đánh giá và phán xét của giám khảo là toàn diện. Mọi yếu tố như thái độ của người nộp đơn đối với việc thực hiện Quản lý chất lượng toàn diện (TQM), tình trạng thực hiện của họ và các kết quả được xem xét tổng thể. Nói cách khác, Ủy ban giải thưởng Deming không chỉ rõ những vấn đề mà người nộp đơn phải giải quyết, thay vào đó chính người nộp đơn chịu trách nhiệm xác định và giải quyết các vấn đề, như vậy, quá trình này cho phép các phương pháp chất lượng được phát triển hơn nữa.
Không có thành công nào là dễ dàng trong thời đại liên tục thay đổi như hiện nay. Không tổ chức nào có thể mong đợi có thể xây dựng hệ thống quản lý chất lượng tuyệt vời chỉ bằng cách giải quyết các vấn đề do người khác đưa ra. Họ cần phải suy nghĩ theo cách riêng của họ, đặt ra những mục tiêu cao cả và tự mình thử thách để đạt được những mục tiêu đó.